Chia sẻ nội dung:
- Ngày 16/3, Bộ NN&PTNT cùng UBND TP Cần Thơ tổ chức Hội nghị “Triển khai nhiệm vụ phát triển ngành hàng cá tra năm 2018” trong bối cảnh cá tra ở ĐBSCL đang được giá và đối diện ba thách thức lớn.
Toàn cảnh Hội nghị “Triển khai nhiệm vụ phát triển ngành hàng cá tra năm 2018”
Được giá
Đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, xuất khẩu cá tra trong tháng 1/2018, tăng 7,4% so tháng 12/2017 và tăng 43,7% so cùng kỳ năm 2017. Trong đó, so cùng kỳ năm trước, 3 thị trường hàng đầu đều có tỷ lệ tăng cao là Trung Quốc và Hồng Kông tăng 32,1%; Mỹ 31,1%; ASEAN 26%. Đặc biệt thị trường Mỹ, dù gặp nhiều rào cản từ quy định tiêu chuẩn tương đương lẫn thuế chống bán phá giá nhưng giá xuất khẩu đã tăng lên trên 6 USD/kg fillet đông lạnh, gần gấp đôi giá xuất khẩu trung bình năm 2017.
Giá cá tra nguyên liệu cũng đã tăng cao và chưa có dấu hiệu dừng lại. Theo Tổng cục Thủy sản, giá cá loại 1 trung bình cả năm 2017 giao động trong khoảng 22.000 - 29.000 đồng/kg (cỡ < 0,8 kg/con) và đến ngày 10/3/2018 đã lên mức kỷ lục trên 30.000 đồng/kg. Cùng đó, giá cá giống luôn ở mức cao, năm 2017 lúc cao nhất 60.000 - 65.000 đồng/kg; sang 3 tháng đầu năm 2018 lên tới 64.000 - 75.000 đồng/kg đối với cỡ 30 con/kg và 70.000 - 81.000 đồng/kg đối với cỡ 50 con/kg.
Cũng số liệu của Tổng cục Thủy sản, tính đến 10/3/2018, lũy kế diện tích thả nuôi là 1.927 ha, tăng 0,4% so cùng kỳ năm 2017. Trong lúc, diện tích thu hoạch là 460 ha và lũy kế sản lượng thu hoạch là 151.280 tấn ha.
Còn theo Hiệp hội Cá tra Việt Nam, năng suất trung bình hiện đạt 334 tấn/ha, tăng so năm 2017 chỉ 308 tấn/ha. Số liệu từ Chi cục Thủy sản các tỉnh ĐBSCL, năm 2017, diện tích nuôi mới cá tra các tỉnh ĐBSCL là 3.524 ha (tăng 15% so cùng kỳ năm 2016), diện tích thu hoạch là 3.644 ha (tăng 6% so cùng kỳ năm 2016), sản lượng 1,12 triệu tấn (tăng 4,2%). Các địa phương có sản lượng cá tra lớn nhất là Đồng Tháp, An Giang, Bến Tre và TP Cần Thơ.
Ba thách thức
Đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Tháp cho rằng, thách thức lớn nhất hiện nay của ngành cá tra là chất lượng giống thấp. Cá tra bố mẹ chưa đảm bảo nên từ cá bột ương dưỡng lên cá giống ở các giai đoạn đều bị bệnh nhiều, khó điều trị; việc sử dụng thuốc hóa chất lại làm chất lượng giống cũng như môi trường giảm theo. Năm 2017, Đồng Tháp điều tra 380 cơ sở sản xuất giống (chiếm 1/3 cơ sở sản xuất giống cả tỉnh) cho kết quả: 99% cơ sở là hộ cá thể, chủ yếu sản xuất theo kinh nghiệm mà không được đào tạo; 86% cơ sở có diện tích 0,2-2 ha; 80% cơ sở ương giống từ cá bột chỉ đạt tỷ lệ dưới 9%.
Chất lượng cá tra giống thấp đã ảnh hưởng tới quá trình nuôi cá tra nguyên liệu. Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam cũng là người nuôi hàng chục ha cá tra nhiều năm nay, ông Dương Nghĩa Quốc cho biết, bình quân cứ thả 3 con giống thì chỉ có một con sống sót thành cá thịt. Việc xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất cá tra kêu gọi nhiều năm, kết quả vẫn rất hạn chế. Tỉnh An Giang khá tập trung cho công tác này nhưng theo Sở NN&PTNT, hiện mới “làm việc với 5 doanh nghiệp để mời gọi tham gia chuỗi liên kết gồm: Công ty CP Cá tra Việt-Úc, Công ty TNHH MTV Nuôi trồng Thủy sản Hà Nội - Cần Thơ (HACA), Công ty CP Tập đoàn Sao Mai, Công ty CP Nam Việt, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Lộc Kim Chi”. Liên kết yếu nên khó có sản phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thị trường, nhất là vấn đề an toàn thực phẩm.
Cũng từ đó, thách thức thị trường xuất khẩu đang đặt ra gay gắt, dù có tín hiệu khởi sắc đầu năm. Thách thức lớn nhất vẫn là thị trường Mỹ, thị trường có giá trị đảm bảo uy tín chất lượng để dễ dàng vào các thị trường khác. Thực hiện chương trình kiểm soát an toàn thực phẩm theo quy định của Mỹ, nước ta đã được công nhận hoàn thiện về mặt hồ sơ, sắp tới sẽ đến bước thanh tra thực tế. Theo các đại biểu dự hội nghị, bước thanh tra thực tế của Mỹ là đầy khó khăn. Trong lúc, Mỹ vừa công bố chính thức áp thuế chống bán phá giá kỳ gần nhất với mức rất cao, có khả năng nước ta chỉ còn 2 doanh nghiệp xuất được cá tra vào Mỹ. Thị trường Trung Quốc và Hồng Kông đang tăng mạnh nhưng đại diện VASEP cảnh báo, xuất khẩu tiểu ngạch còn chiếm tới 44%, với giá trị chỉ chiếm 23%, cho thấy chất lượng kỹ thuật lẫn thương mại chưa được đề cao, ẩn chứa nhiều rủi ro.