Chia sẻ nội dung:
Ngành tôm thế giới, trong đó có Việt Nam, đang đối mặt với áp lực lớn từ chi phí thức ăn, dịch bệnh và sự khan hiếm bột cá – nguồn đạm quan trọng trong công thức nuôi.
Trong bối cảnh đó, mycoprotein, nguồn đạm chiết xuất từ vi nấm, được xem là giải pháp dinh dưỡng tiềm năng, vừa giảm phụ thuộc vào bột cá, vừa mở ra triển vọng phát triển theo hướng hiệu quả và thân thiện môi trường.
Giảm phụ thuộc vào bột cá trong nuôi trồng thủy sản
Trong nhiều thập kỷ, bột cá được coi là nguồn protein chuẩn mực trong thức ăn thủy sản. Tuy nhiên hiện nay, khoảng 35% trữ lượng cá biển toàn cầu đã bị khai thác quá mức. Sự phụ thuộc này không chỉ khiến chi phí thức ăn ngày càng tăng, làm giảm lợi nhuận của người nuôi, mà còn đi ngược với mục tiêu phát triển bền vững mà ngành thủy sản đang hướng tới.
Chính vì vậy, việc tìm kiếm nguồn protein thay thế vừa đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng vừa hạn chế tác động môi trường đã trở thành một yêu cầu cấp thiết. Trong số các giải pháp tiềm năng, mycoprotein – loại protein đơn bào thu được từ quá trình lên men vi nấm đang được đánh giá cao nhờ khả năng thay thế bột cá và mang lại nhiều lợi ích vượt trội cho cả người nuôi lẫn môi trường.
Hiệu quả về tăng trưởng và tỷ lệ sống của tôm
Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy việc bổ sung Mycoprotein trong khẩu phần ăn đã giúp cải thiện rõ rệt sức khỏe tổng thể của tôm. Tỷ lệ tử vong giảm đáng kể, tỷ lệ sống tăng cao, đồng thời hàm lượng protein thô trong thịt cũng vượt trội hơn so với nhóm đối chứng, chứng minh khả năng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả.
Đặc biệt, Mycoprotein còn thúc đẩy tốc độ tăng trưởng của tôm mà không cần tăng thêm lượng thức ăn. Nhờ đó, hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) được cải thiện đáng kể, giúp tôm đạt kích cỡ thương phẩm nhanh hơn, rút ngắn chu kỳ nuôi và giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.
Tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên ở tôm
Do không có hệ miễn dịch thích nghi và khả năng ghi nhớ miễn dịch, tôm chỉ có thể dựa vào hệ miễn dịch bẩm sinh — nghĩa là không thể tiêm phòng vắc-xin như các loài xương sống. Do đó, hệ miễn dịch của tôm cần được duy trì ở trạng thái sẵn sàng bằng cách bổ sung các hợp chất đặc hiệu. Mycoprotein đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc kích hoạt cơ chế phòng vệ này.
Nhờ chứa Beta-glucan và Nucleotide – các hợp chất tăng cường miễn dịch tự nhiên, Mycoprotein giúp hệ miễn dịch của tôm phản ứng nhanh hơn khi gặp mầm bệnh mà không làm tiêu hao năng lượng dự trữ. Hệ miễn dịch khỏe mạnh trở thành lớp bảo vệ vững chắc, hỗ trợ tôm đối phó hiệu quả với dịch bệnh thường gặp.
Phát triển Mycoprotein theo hướng bền vững
Ngoài những lợi ích sinh học, giá trị nổi bật của Mycoprotein nằm ở tính bền vững. Khác với bột cá phải khai thác từ nguồn lợi biển, theo các nghiên cứu LCA, việc sản xuất mycoprotein chỉ tiêu thụ khoảng 500 lít nước và dưới 2 m² đất cho mỗi kg sản phẩm, thấp hơn gấp nhiều lần so với chăn nuôi thịt truyền thống. Đặc biệt, quy trình sản xuất còn có khả năng tận dụng các dòng phụ phẩm từ nhiều ngành công nghiệp, biến chất thải thành nguyên liệu giá trị, qua đó giảm áp lực lên tài nguyên tự nhiên.
Đây là một mô hình kinh tế tuần hoàn tiêu biểu, vừa hỗ trợ an ninh lương thực, vừa giảm thiểu tác động môi trường. Việc mở rộng ứng dụng Mycoprotein không chỉ giúp người nuôi tôm cải thiện sức khỏe và tăng trưởng vật nuôi, mà còn đóng góp vào mục tiêu phát triển xanh, bền vững cho toàn ngành thủy sản Việt Nam.