Cá giống Trường phát - TP AQUA GROUP

Chia sẻ nội dung:

Sau hai cơn bão liên tiếp, hàng trăm hộ dân ven biển Hoằng Thanh (Hoằng Hóa, Thanh Hóa) rơi vào cảnh trắng tay.

Những ao tôm từng là niềm hy vọng vươn lên giờ chỉ còn lại đổ nát. Thiên tai qua đi, nhưng nỗi lo cơm áo, nợ nần và tương lai phía trước vẫn đè nặng trên vai người nuôi tôm. 

Tan hoang một vùng nuôi

Những ngày đầu tháng Mười, vùng biển Hoằng Thanh vẫn chưa thôi ảm đạm. Mùi bùn, mùi tôm chết, mùi rác biển hòa lẫn trong gió. Nhiều căn chòi trông tôm đổ sập, những tấm bạt nilon rách tơi tả, lộ ra những ao nuôi đã bị sóng cuốn sạch. Cảnh tượng tiêu điều ấy khiến ai đi qua cũng phải lặng người.

Bên bờ đê xã, anh Trương Văn Điệp, 42 tuổi, ngồi thất thần nhìn về khu nuôi tôm rộng hơn 1,1 ha mà gia đình anh vừa đầu tư hơn một tỷ đồng. Giờ đây, chỉ còn là bãi đất nhão nhoét, nước đục ngầu, rải rác vài mảnh tôn méo mó. “Khi bão vào, nước dâng cao, gió giật liên hồi, tôi chỉ kịp đưa vợ con chạy vào trong làng. Đến sáng quay lại thì tất cả đã bị cuốn đi. Mọi thứ mất sạch,” anh nói, giọng nghẹn lại.

Điều khiến anh Điệp đau xót hơn là đây đã là lần thứ hai trong năm anh mất trắng. Sau bão số 5, hơn 2 triệu con tôm giống, cùng hệ thống bể, máy quạt nước, ước thiệt hại hơn 2 tỷ đồng. Gom góp, vay mượn từ họ hàng được gần 1 tỷ để gượng dậy, anh dựng lại khu nuôi với hy vọng làm lại từ đầu. Nhưng khi vừa thả giống chưa đầy tháng, bão số 10 lại ập tới. “Thiên nhiên như thử thách lòng người. Nhưng lần này tôi không biết có còn đủ sức mà đứng dậy nữa không,” anh thở dài.

Cách đó vài trăm mét, ông Bùi Văn Quyết, 68 tuổi, cũng chung cảnh ngộ. Cả khu nuôi 6 ha với hơn 1 triệu con giống vừa thả nay chỉ còn là mặt nước loang lổ. Ông Quyết tính toán: “Thiệt hại khoảng 3 tỷ đồng. Cả đời làm nghề này chưa bao giờ thấy bão tàn phá khủng khiếp đến thế. Nước biển dâng cao, sóng cuốn trôi hết đê, máy, lưới… trắng tay thật rồi.”

Theo UBND xã Hoằng Thanh, bão số 10 đã gây thiệt hại trên diện rộng. Toàn xã có 189 hộ dân bị ảnh hưởng nhà cửa, 24 công trình hư hỏng nặng, trong đó 10 nhà quản lý bè mảng và 4 nhà trông coi thủy sản bị sập hoàn toàn. Về sản xuất, hơn 328 ha nuôi trồng thủy sản và 298 hộ dân bị thiệt hại, hơn 2,3 triệu con giống bị cuốn trôi, và 7.000 mét đê biển bị phá vỡ. Nhiều đoạn kè bị sạt lở sâu vào đất liền, xâm thực hàng trăm mét, đe dọa nghiêm trọng vùng dân cư.

Ông Nguyễn Văn Quý, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: “Cường độ gió lần này quá mạnh, sóng cao, mà nhiều đoạn đê đã xuống cấp. Các khu nuôi nằm ngoài đê không được bảo vệ, nên khi bão vào, gần như không thể chống đỡ.”

Gánh nặng sau bão

Sau bão, người dân bắt tay dọn dẹp, nhưng nỗi lo còn lớn hơn đống hoang tàn trước mắt. Không chỉ mất tài sản, họ còn đối mặt với nợ nần chồng chất. Hầu hết đều vay vốn ngân hàng hoặc người thân để đầu tư ao tôm. Giờ đây, tài sản bị cuốn trôi, trong khi kỳ hạn trả nợ vẫn đến gần.

Anh Điệp bảo: “Sau hai trận bão, tôi nợ hơn 1,5 tỷ đồng. Giờ chẳng còn gì để thế chấp, ngân hàng cũng không dám cho vay lại. Mấy hôm nay nằm trằn trọc, chỉ mong có ai giúp để dựng lại cái ao.”

Không riêng anh Điệp, nhiều hộ nuôi khác cũng rơi vào cảnh tương tự. Ông Quyết thở dài: “Năm nay coi như mất hết. Giờ chỉ mong có vốn vay ưu đãi để khôi phục. Không làm thì lấy gì mà sống.”

Theo các chuyên gia thủy sản, việc đầu tư nuôi tôm công nghệ cao ở vùng ven biển vốn đòi hỏi chi phí lớn. Mỗi ha ao lót bạt, lắp máy sục khí, hệ thống quạt nước… cần từ 700 triệu đến 1 tỷ đồng. Khi thiên tai xảy ra, thiệt hại không chỉ ở phần cơ sở vật chất mà còn ở toàn bộ vốn quay vòng. Bởi vậy, nếu không có hỗ trợ kịp thời, người dân rất khó có thể phục hồi sản xuất.

Sau bão, chính quyền địa phương đã cử lực lượng xuống hỗ trợ dọn dẹp, thống kê thiệt hại, cấp phát nhu yếu phẩm, nhưng theo người dân, đó chỉ là giải pháp tạm thời. “Cái chúng tôi cần nhất là được đầu tư lại tuyến đê biển, có nguồn vốn để tái sản xuất, chứ vài gói mì hay lít dầu đâu giải quyết được gì,” anh Điệp bộc bạch.

Thực tế, tình trạng đê biển xuống cấp ở Hoằng Thanh đã kéo dài nhiều năm. Có nơi chỉ là bờ đất đắp tạm, mỗi mùa mưa bão lại sạt lở, phải vá víu. Khi nước biển dâng, những đoạn đê yếu lập tức bị phá vỡ, nước tràn vào cuốn theo toàn bộ khu nuôi. Người dân địa phương đã nhiều lần kiến nghị cần đầu tư hệ thống đê kiên cố hơn, nhưng vì kinh phí hạn hẹp nên chưa được thực hiện.

Các chuyên gia nhận định, với biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, tần suất và cường độ bão lớn tăng nhanh, mô hình nuôi tôm ven biển như Hoằng Thanh sẽ còn đối mặt với nhiều rủi ro. Để giảm thiệt hại, cần có quy hoạch lại vùng nuôi, đưa các khu sản xuất ra khỏi vùng nguy hiểm, đồng thời xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và kế hoạch ứng phó khi có bão mạnh.

Bên cạnh đó, các ngân hàng, tổ chức tín dụng cần khoanh nợ, giãn nợ, hoặc cho vay ưu đãi để người dân có thể tái đầu tư. Những hộ bị thiệt hại nặng nên được hỗ trợ không hoàn lại một phần để khôi phục sinh kế.

Chính quyền địa phương cũng cần phối hợp với các ngành liên quan để đánh giá lại hệ thống đê biển, sớm trình dự án nâng cấp, kiên cố hóa những đoạn xung yếu. Mỗi năm, Thanh Hóa phải đối mặt với 3–4 cơn bão; nếu không có phương án chủ động, thiệt hại cho vùng nuôi trồng thủy sản sẽ còn kéo dài.

Sau bão, trời Hoằng Thanh đã dần quang, nhưng lòng người thì vẫn nặng trĩu. Trên bãi biển, anh Điệp vẫn ngày ngày ra thăm chỗ ao cũ, gom nhặt những vật còn sót lại. “Còn sức thì còn hi vọng,” anh nói, ánh mắt vẫn hướng ra khơi xa.

Người dân nơi đây hiểu rằng nghề nuôi tôm gắn bó cả đời, dù nhiều rủi ro nhưng cũng là nguồn sống duy nhất. “Không ai muốn bỏ nghề, nhưng muốn làm lại thì phải có chỗ dựa,” ông Quyết chia sẻ.

Thiên tai có thể cuốn trôi tài sản, nhưng không thể dập tắt ý chí của những người nông dân ven biển. Họ vẫn tin rằng, nếu được quan tâm đúng mức, được đầu tư hạ tầng kiên cố và có chính sách hỗ trợ thỏa đáng, họ sẽ lại dựng được ao tôm mới, tiếp tục mưu sinh bằng đôi tay và niềm tin của mình.