_1751267719.jpg)
Chia sẻ nội dung:
Chăm nước ao đúng cách khi độ mặn thấp, trời mưa kéo dài
Nuôi tôm tại các vùng có độ mặn thấp ngày càng phổ biến, đặc biệt ở các khu vực ven ngọt, đầu nguồn hoặc nuôi vụ sớm. Tuy nhiên, điều kiện độ mặn thấp luôn đi kèm với hàng loạt rủi ro kỹ thuật như rối loạn thẩm thấu, khó lột xác, thiếu khoáng và suy giảm miễn dịch. Việc quản lý nước trong môi trường này đòi hỏi người nuôi phải có kỹ thuật vững và cách chăm sóc bài bản, đúng thời điểm – nếu không sẽ rất dễ “mất ao” ngay từ đầu vụ.
Nắm rõ bản chất nước độ mặn thấp để có hướng chăm phù hợp
Nước độ mặn thấp (<5‰) không đơn thuần là nước ít muối, mà là môi trường thiếu cân bằng ion, trong đó đặc biệt thiếu các cation và anion quan trọng như Ca²⁺, Mg²⁺, K⁺, Na⁺, Cl⁻,… Đây là những yếu tố thiết yếu cho hoạt động trao đổi ion qua mang, quá trình lột xác, hình thành vỏ, chức năng thần kinh và cơ bắp của tôm.
Tôm nuôi trong điều kiện này thường gặp phải:
Lột xác không hoàn chỉnh hoặc chậm lột.
Suy yếu khả năng bắt mồi, kém tăng trưởng.
Tăng tỷ lệ cong thân, đục cơ, mềm vỏ.
Mất cân bằng áp suất thẩm thấu, dẫn đến sốc môi trường khi thay nước hoặc mưa lớn.
Vì vậy, nguyên tắc đầu tiên là chăm nước phải luôn gắn với việc bổ sung và ổn định các ion khoáng.
Bổ sung khoáng – Bài toán phải giải ngay từ đầu vụ
Ở ao độ mặn thấp, khoáng không thể trông chờ từ nguồn nước cấp. Vì vậy, ngay sau khi cải tạo ao và cấp nước, cần chủ động:
Tăng khoáng tổng hợp trước khi thả giống, đặc biệt là Ca, Mg, K – ở dạng hòa tan để dễ hấp thu.
Nếu có thể, dùng muối công nghiệp (muối cục) trộn khoáng để vừa tăng độ mặn vừa cân bằng ion.
Rải khoáng định kỳ, 3–5 ngày/lần hoặc sau mưa, thay nước, lột xác đồng loạt.
Ưu tiên khoáng tan tốt, không lắng, có tỉ lệ K:Mg:Ca phù hợp cho ao mặn thấp (tỷ lệ lý tưởng: 1:2:3).
Lưu ý: Không nên chờ đến khi tôm biểu hiện thiếu khoáng mới xử lý – lúc đó đã là “chạy theo hậu quả”, hiệu quả thấp.
Quản lý pH và kiềm: Giữ ổn định để không sốc tôm
Trong nước ngọt hoặc độ mặn thấp, độ kiềm thường thấp (<80 mg/L), dễ gây dao động pH lớn theo ngày đêm. Việc này khiến tôm dễ bị sốc, chậm lớn và dễ nhiễm bệnh.
Duy trì kiềm ổn định ở mức 100–150 mg/L CaCO₃. Dưới 80 mg/L thì phải bổ sung ngay.
Sử dụng vôi Dolomite, soda light hoặc vôi nung (CaO) tùy thời điểm và mức pH đo được.
Bổ sung kiềm vào ban đêm (sau 21h) giúp giữ pH không sụt mạnh buổi sáng sớm.
Tạo màu nước sớm và kiểm soát hệ vi sinh
Ao nước mặn thấp dễ bị trong kéo dài, dẫn đến khó phát triển tảo có lợi, dễ phát sinh rong nhớt, tảo lam hoặc mất cân bằng vi sinh.
Ngay sau khi cấp nước, nên ủ mật rỉ + men vi sinh để gây màu nước tự nhiên.
Duy trì màu nước lục nhạt, tảo khuê là tốt nhất. Tránh nước nâu đậm hoặc xanh rêu (tảo lam).
Trộn mật rỉ vào nước ao hàng ngày (1–2 lít/1.000 m³), giúp kích hoạt hệ vi sinh có lợi, ổn định nền đáy, giảm khí độc.
Không nên lạm dụng kháng sinh hoặc hóa chất diệt khuẩn trong ao độ mặn thấp – dễ gây mất cân bằng sinh học, làm tôm yếu hơn.
Kiểm soát khí độc, tăng cường oxy
Ở điều kiện độ mặn thấp, hoạt động phân hủy chất hữu cơ chậm hơn, dễ gây tích tụ NH₃, NO₂, nhất là khi đáy ao nhiều mùn bã, thức ăn dư.
Lắp quạt nước, sục khí mạnh ở các góc chết, tăng oxy vào ban đêm.
Dùng vi sinh phân hủy đáy (Bacillus, Lactobacillus) theo chu kỳ.
Theo dõi khí độc hằng tuần, xử lý kịp bằng zeolite, vi sinh, yucca – tránh để NH₃ > 0.1 ppm và NO₂ > 0.5 ppm.
Thay nước thận trọng – tránh gây sốc áp suất thẩm thấu
Tôm nuôi ở độ mặn thấp rất nhạy cảm với thay đổi đột ngột về nhiệt độ, pH và độ mặn. Do đó:
Hạn chế thay nước thường xuyên trong 30 ngày đầu sau thả giống.
Khi thay, chỉ thay 10–15% và nên kết hợp bổ sung khoáng ngay sau thay.
Nếu gặp mưa kéo dài, cần bù khoáng + nâng kiềm ngay sau mưa, tránh tình trạng “sốc kép”.
Nuôi tôm trong điều kiện độ mặn thấp là bài toán không đơn giản, đòi hỏi người nuôi phải hiểu nước, chăm nước và ổn định hệ vi sinh từ đầu vụ. Sai lầm phổ biến là chủ quan, không bổ sung khoáng và vi sinh đầy đủ trong giai đoạn đầu, đến khi tôm yếu mới “chạy chữa” thì đã muộn.
Người nuôi giỏi không phải là người biết xử lý sự cố, mà là người biết cách ngăn sự cố không xảy ra.