Chia sẻ nội dung:
Trong môi trường ao nuôi luôn biến động, khả năng sống sót và phát triển của tôm phụ thuộc hoàn toàn vào một cơ chế sinh học kỳ diệu: khả năng thích nghi. Hiểu rõ cách con tôm chống chọi và thích nghi với những thay đổi khắc nghiệt của môi trường không chỉ là một kiến thức khoa học.
Đây còn là chìa khóa để người nuôi đưa ra những biện pháp can thiệp, giúp tôm vượt qua stress và tối ưu hóa hiệu quả vụ nuôi.
Đối phó với biến động độ mặn
Tôm là sinh vật rộng muối, nhưng khả năng chịu đựng của chúng có giới hạn. Khi độ mặn của môi trường thay đổi đột ngột, đặc biệt là sau những cơn mưa lớn, tôm phải đối mặt với một cuộc chiến sinh tồn để duy trì sự cân bằng áp suất thẩm thấu giữa cơ thể và môi trường nước.
Để làm được điều này, tôm phải tiêu tốn một lượng năng lượng khổng lồ. Chúng phải liên tục điều chỉnh hoạt động của mang và các cơ quan nội tạng để bơm các ion (như Na+, K+, Cl-) ra vào cơ thể. Quá trình này đòi hỏi một nguồn cung cấp khoáng chất dồi dào. Nếu môi trường nước thiếu khoáng, tôm sẽ không đủ "nhiên liệu" để duy trì cân bằng, dẫn đến stress, cong thân, đục cơ và thậm chí là chết.
Đây là lý do tại sao việc định kỳ tạt khoáng (đặc biệt là Kali, Magie) trước và sau những cơn mưa lớn là một biện pháp kỹ thuật cực kỳ quan trọng. Nó cung cấp trực tiếp nguyên liệu cần thiết để tôm có thể tự điều chỉnh và vượt qua cú sốc độ mặn một cách an toàn.
Thích nghi với thay đổi nhiệt độ và oxy
Là động vật biến nhiệt, thân nhiệt của tôm phụ thuộc hoàn toàn vào nhiệt độ của nước. Khi nhiệt độ thay đổi, đặc biệt là tăng cao vào những ngày nắng gắt, quá trình trao đổi chất của tôm sẽ tăng vọt, kéo theo nhu cầu về oxy hòa tan (DO) cũng tăng theo. Tuy nhiên, nước ấm lại giữ oxy kém hơn nước lạnh, tạo ra một điểm nghẽn về hô hấp.
Hiểu rõ mối quan hệ này giúp người nuôi có chiến lược vận hành hệ thống quạt nước và sục khí một cách thông minh. Vào những ngày nắng nóng, cần phải tăng cường thời gian chạy quạt, đặc biệt là vào buổi chiều và ban đêm, để đảm bảo nồng độ oxy luôn ở mức cao, đáp ứng đủ nhu cầu trao đổi chất đang tăng cao của đàn tôm.
Đối phó với biến động độ mặn
Tôm là sinh vật rộng muối, nhưng khả năng chịu đựng của chúng có giới hạn. Khi độ mặn của môi trường thay đổi đột ngột, đặc biệt là sau những cơn mưa lớn, tôm phải đối mặt với một cuộc chiến sinh tồn để duy trì sự cân bằng áp suất thẩm thấu giữa cơ thể và môi trường nước.
Để làm được điều này, tôm phải tiêu tốn một lượng năng lượng khổng lồ. Chúng phải liên tục điều chỉnh hoạt động của mang và các cơ quan nội tạng để bơm các ion (như Na+, K+, Cl-) ra vào cơ thể. Quá trình này đòi hỏi một nguồn cung cấp khoáng chất dồi dào. Nếu môi trường nước thiếu khoáng, tôm sẽ không đủ "nhiên liệu" để duy trì cân bằng, dẫn đến stress, cong thân, đục cơ và thậm chí là chết.
Đây là lý do tại sao việc định kỳ tạt khoáng (đặc biệt là Kali, Magie) trước và sau những cơn mưa lớn là một biện pháp kỹ thuật cực kỳ quan trọng. Nó cung cấp trực tiếp nguyên liệu cần thiết để tôm có thể tự điều chỉnh và vượt qua cú sốc độ mặn một cách an toàn.
Thích nghi với thay đổi nhiệt độ và oxy
Là động vật biến nhiệt, thân nhiệt của tôm phụ thuộc hoàn toàn vào nhiệt độ của nước. Khi nhiệt độ thay đổi, đặc biệt là tăng cao vào những ngày nắng gắt, quá trình trao đổi chất của tôm sẽ tăng vọt, kéo theo nhu cầu về oxy hòa tan (DO) cũng tăng theo. Tuy nhiên, nước ấm lại giữ oxy kém hơn nước lạnh, tạo ra một điểm nghẽn về hô hấp.
Hiểu rõ mối quan hệ này giúp người nuôi có chiến lược vận hành hệ thống quạt nước và sục khí một cách thông minh. Vào những ngày nắng nóng, cần phải tăng cường thời gian chạy quạt, đặc biệt là vào buổi chiều và ban đêm, để đảm bảo nồng độ oxy luôn ở mức cao, đáp ứng đủ nhu cầu trao đổi chất đang tăng cao của đàn tôm.
Cơ chế lột xác và vai trò của môi trường
Lột xác là quá trình bắt buộc để tôm tăng trưởng, nhưng cũng là giai đoạn chúng yếu và dễ bị tổn thương nhất. Quá trình này bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các yếu tố môi trường. Nếu tôm đang bị stress do môi trường nước biến động, chúng sẽ không có đủ năng lượng để hoàn thành quá trình lột xác, dẫn đến tình trạng lột dính vỏ hoặc mềm vỏ kéo dà
Thay vì sử dụng các biện pháp kích lột một cách cảm tính, người nuôi chuyên nghiệp sẽ tập trung vào việc tạo ra một môi trường ổn định và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Việc duy trì độ kiềm ở mức cao và bổ sung khoáng chất đầy đủ sẽ đảm bảo tôm luôn có đủ nguyên vật liệu để tái tạo lớp vỏ mới.
Chủ động hỗ trợ, không phải can thiệp thô bạo
Quản lý ao nuôi hiện đại không phải là việc can thiệp một cách thô bạo vào môi trường, mà là nghệ thuật hỗ trợ cho các cơ chế thích nghi tự nhiên của con tôm.
Bằng cách hiểu rõ những thách thức mà tôm phải đối mặt và cung cấp kịp thời những gì chúng cần, người nuôi đang trực tiếp giảm thiểu stress cho vật nuôi. Một đàn tôm ít bị stress sẽ là một đàn tôm khỏe mạnh, lớn nhanh và có khả năng chống chọi với dịch bệnh tốt nhất.