Chia sẻ nội dung:
Cá hồng Mỹ (Sciaenops ocellatus), một loài cá biển có nguồn gốc từ châu Mỹ, đã trải qua một hành trình phát triển đầy ấn tượng tại Việt Nam, từ một đối tượng nhập khẩu thử nghiệm trở thành một trong những trụ cột quan trọng của ngành nuôi trồng thủy sản.
Giai đoạn nền móng: Thử nghiệm và làm chủ công nghệ giống
Vào năm 1999, khi những lô cá bột đầu tiên được nhập khẩu bởi Viện Nghiên cứu Hải sản. Giai đoạn ban đầu tập trung vào việc thử nghiệm nuôi tại các tỉnh phía Bắc như Quảng Ninh, Hải Phòng, nơi có điều kiện tự nhiên phù hợp. Bước ngoặt quan trọng nhất của giai đoạn này diễn ra vào năm 2003, khi Trạm nghiên cứu Thủy sản nước lợ, thuộc Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I, sản xuất thành công giống cá hồng Mỹ nhân tạo. Thành tựu mang tính đột phá này đã phá vỡ thế phụ thuộc vào nguồn giống nhập khẩu, mở đường cho việc nhân rộng mô hình ra khắp cả nước.
Từ năm 2011 đến 2013, các chương trình nghiên cứu và chuyển giao công nghệ được triển khai mạnh mẽ tại miền Trung, đặc biệt là tại Thừa Thiên Huế và Khánh Hòa, với các mô hình thử nghiệm cho thấy tỷ lệ sống và tốc độ tăng trưởng rất khả quan.
Giai đoạn phát triển bùng nổ: Thương mại hóa và khẳng định vị thế
Từ năm 2016, ngành nuôi cá hồng Mỹ bước vào giai đoạn phát triển bùng nổ, được thúc đẩy bởi hai yếu tố chính: sự chủ động về nguồn giống và nhu cầu chuyển đổi từ các mô hình nuôi tôm rủi ro cao. Khoảng 20 trại sản xuất giống đã được hình thành tại khu vực Nam Trung Bộ và Nam Bộ, đáp ứng phần lớn nhu cầu của thị trường.
Cá hồng Mỹ đã trở thành đối tượng thay thế lý tưởng cho các ao nuôi tôm bị bỏ hoang do dịch bệnh, giúp nông dân giảm thiểu rủi ro và ổn định thu nhập. Hàng loạt mô hình nuôi thương phẩm thành công đã được ghi nhận trên cả nước, từ Nghệ An, Thanh Hóa đến Bến Tre, với năng suất ấn tượng. Đến giai đoạn 2024–2025, Việt Nam đã gần như chủ động hoàn toàn về nguồn giống, với công nghệ sản xuất nhân tạo đạt hiệu quả cao, đưa ngành nuôi mở rộng ra hầu hết các tỉnh ven biển.
Phân tích quy trình kỹ thuật và các thông số cốt lõi
Sự thành công của ngành nuôi cá hồng Mỹ được xây dựng trên một quy trình kỹ thuật ngày càng được hoàn thiện. Cá được nuôi chủ yếu trong ao đất hoặc lồng bè, với mật độ thả từ 1 đến 2 con/m². Các chỉ số môi trường được kiểm soát chặt chẽ, bao gồm nhiệt độ từ 26-32°C, độ mặn từ 10-20‰ và độ pH từ 7,5–8,5. Chế độ ăn chủ yếu là thức ăn công nghiệp dạng viên nổi, có hàm lượng đạm rất cao từ 40-45%.
Sau chu kỳ nuôi từ 8-12 tháng, cá có thể đạt trọng lượng thương phẩm từ 0,8 đến 1,3 kg/con , với tỷ lệ sống cao từ 70-90%. Với giá bán dao động từ 80.000-120.000 đồng/kg, người nuôi có thể đạt lợi nhuận ròng từ 25 đến 30 triệu đồng trên một tấn cá thương phẩm.
Định hướng phát triển trong tương lai: Hướng đến bền vững và xuất khẩu
Trong bối cảnh ngành thủy sản Việt Nam đang hướng tới mục tiêu xuất khẩu 11 tỷ USD vào năm 2025, cá hồng Mỹ được xem là một trong những đối tượng có tiềm năng lớn. Hướng đi trong tương lai sẽ tập trung vào việc tăng cường sản xuất bền vững, thông qua việc ứng dụng các công nghệ cao như lồng HDPE, hệ thống giám sát môi trường và tuân thủ các tiêu chuẩn VietGAP.
Việc xây dựng các chuỗi cung ứng hiện đại và đạt được các chứng nhận chất lượng quốc tế sẽ là chìa khóa để mở rộng thị trường xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, châu Âu và các nước châu Á khác. Đồng thời, cần có các giải pháp đồng bộ để giải quyết các thách thức về quản lý môi trường và dịch bệnh ở các vùng nuôi thâm canh.
Hành trình phát triển của ngành nuôi cá hồng Mỹ tại Việt Nam là một câu chuyện thành công điển hình, thể hiện sự giao thoa hiệu quả giữa nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và thực tiễn sản xuất. Từ một loài cá nhập khẩu thử nghiệm, cá hồng Mỹ đã trở thành một trụ cột kinh tế, một giải pháp sinh kế bền vững cho hàng nghìn hộ nông dân. Với nền tảng kỹ thuật vững chắc và tiềm năng thị trường rộng lớn, ngành nuôi cá hồng Mỹ chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển, đóng góp quan trọng vào sự thịnh vượng của ngành thủy sản Việt Nam.