Chia sẻ nội dung:
Cảnh báo về việc tiêu thụ cá sống, sashimi không rõ nguồn gốc
Hiện nay, xu hướng thích ăn cá sống, sashimi và các món hải sản tươi sống ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Tuy nhiên, đi kèm với xu hướng này là nguy cơ về an toàn vệ sinh thực phẩm đang gây nhiều lo ngại, nhất là trong bối cảnh việc kiểm soát nguồn gốc và quy trình chế biến còn nhiều bất cập.
Sashimi - Món ngon tiềm ẩn nhiều nguy hiểm
Cá sống hay sashimi khi được chế biến đúng cách và đảm bảo nguồn gốc rõ ràng thì mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng như protein dễ hấp thụ, omega-3, và các loại vitamin cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, khi cá được đưa vào chuỗi cung ứng mà không rõ xuất xứ, không qua kiểm dịch hay đánh giá an toàn sinh học, đó là lúc nguy cơ nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng trở nên rất cao.
Tại Việt Nam, nhiều cơ sở kinh doanh đã nhập cá tươi đông lạnh từ các nguồn không rõ ràng, sau đó rã đông và chế biến như cá tươi sống. Việc này tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn nghiêm trọng, đặc biệt là với các loại vi khuẩn như Salmonella, Vibrio parahaemolyticus, Listeria monocytogenes, và E. coli – những tác nhân gây bệnh đường ruột, ngộ độc thực phẩm, có thể gây tiêu chảy, sốt, nôn ói và thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguy cơ nhiễm ký sinh trùng và độc tố sinh học
Cá sống, đặc biệt là cá biển ngoài tự nhiên, có thể mang theo nhiều loại ký sinh trùng như giun tròn Anisakis simplex, giun dẹp, hay sán dài. Khi chúng ta tiêu thụ cá sống hoặc chưa được chế biến kỹ lưỡng, nguy cơ nhiễm cao dẫn đến rối loạn tiêu hóa, viêm dạ dày ruột, và thậm chí phản ứng dị ứng nặng như sốc phản vệ. Có trường hợp ghi nhận phải can thiệp y tế khẩn cấp để gắp ký sinh trùng ra khỏi dạ dày.
Bên cạnh đó, trong một số trường hợp, cá và hải sản có thể tích tụ các chất độc sinh học (biotoxin) do tảo độc sản sinh. Khi người dùng ăn phải loại cá nhiễm độc, nguy cơ ngộ độc hệ thần kinh, tê liệt cơ, rối loạn hô hấp, và các biến chứng nguy hiểm khác có thể xảy ra. Các độc tố như ciguatoxin hay saxitoxin không thể bị phá huỷ bởi nhiệt độ đông lạnh hoặc nấu nướng thông thường.
Thiếu kiểm soát nguồn gốc và quy trình làm sạch
, nhưng không phải đơn vị nào cũng có hệ thống bảo quản, vận chuyển đạt chuẩn. Nhiều cơ sở nhỏ lẻ bỏ qua các bước kiểm tra vi sinh, dịch tễ, hay quy trình đóng gói an toàn, gây nguy cơ cho người tiêu dùng. Thực tế, các khâu sơ chế, rã đông không đảm bảo vệ sinh tại chợ đầu mối, nhà hàng bình dân đã được các cơ quan chức năng cảnh báo.
Ngoài ra, hiện nay vẫn chưa có quy chuẩn bắt buộc nào đối với sashimi phục vụ tại các nhà hàng nhỏ, khiến việc kiểm soát chất lượng trở nên khó khăn. Việc sử dụng nguyên liệu không đạt chuẩn nhưng gắn mác "tươi sống", "sashimi cao cấp" để tăng giá bán đang là chiêu trò gian lận phổ biến.
Cảnh báo từ chuyên gia
Các chuyên gia an toàn thực phẩm đã nhiều lần khuyến cáo người dân chỉ nên tiêu dùng sashimi từ những địa chỉ có uy tín, có công khai nguồn gốc và quy trình bảo quản. Đặc biệt, đối với phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ và người suy giảm miễn dịch, việc tiêu dùng cá sống không đạt chuẩn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, bao gồm nhiễm trùng máu và các biến chứng kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Ngoài ra, cần tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường sashimi hiện nay, siết chặt quy định về nhãn mác, chứng nhận an toàn đối với các cơ sở kinh doanh loại thực phẩm này.
Việc thưởng thức sashimi, cá sống là một trải nghiệm ẩm thực hấp dẫn, nhưng cũng đi kèm nhiều rủi ro sức khoẻ nếu không được đảm bảo nguồn gốc và quy trình chế biến. Người tiêu dùng cần cảnh giác, chọn lựa thông minh và ưu tiên sức khỏe lên hàng đầu. Đồng thời, các cơ quan quản lý cần tăng cường thanh kiểm tra để bảo vệ người tiêu dùng khỏi những hiểm họa từ bữa ăn tưởng như vô hại.