Chia sẻ nội dung:

Diễn viên Oscar: Cá giả chết để câu mồi

Diễn viên Oscar: Cá giả chết để câu mồi

Khi nói đến giả chết, chúng ta nghĩ ngay đến phòng thủ. Một con thú yếu ớt giả vờ chết để kẻ thù bỏ đi. Nhưng điều gì xảy ra khi giả chết lại là một chiến lược tấn công tàn khốc? Gặp gỡ loài cá Cichlid Livingston, thợ săn kiên nhẫn nhất, kẻ giả vờ làm xác thối để đi ăn.

Kỹ thuật hóa trang thành xác chết

Kỹ thuật của loài cá Nimbochromis livingstonii vượt xa sự bất động đơn thuần. Nó chủ động tìm những bãi cát trống rồi ngã người nằm nghiêng hẳn một bên trên nền đáy. Tư thế nằm nghiêng, vây xòe nhẹ, trông chẳng khác gì một xác cá đang thối rữa chứ không nổi bụng như cá chết thật. Không chỉ dừng lại ở tư thế, loài cá này còn làm mờ các mảng đốm trên thân, giảm độ tương phản để tạo ra vẻ ngoài nhợt nhạt, lốm đốm. Nó có thể nằm im nhiều phút liền, thậm chí cả tiếng, kiên nhẫn chờ đợi con mồi xuất hiện mà không hề lay động.

Màn kịch này được thiết kế riêng để đánh lừa những loài chuyên ăn xác thối, đặc biệt là dòng cá da trơn Synodontis tại hồ Malawi. Khi thấy một xác cá lớn nằm nghiêng, những con mồi này lầm tưởng đó là một bữa ăn miễn phí và an toàn. Ngay khoảnh khắc con mồi tiến lại gần để rỉa, cái xác bất ngờ bật dậy. Không có cuộc rượt đuổi nào diễn ra, chỉ có một cú lao mình chớp nhoáng và con mồi biến mất trong miệng kẻ đi săn trước khi kịp nhận ra sự thật.

Tại sao các loài cá da trơn hay cá nhỏ không rút kinh nghiệm và tránh xa những cái xác lốm đốm này? Câu trả lời nằm ở bản năng sinh tồn cơ bản. Tín hiệu về nguồn thức ăn từ xác chết không cần tốn sức săn bắt quá mạnh mẽ, nó lấn át hoàn toàn nỗi sợ hãi. Cá Livingston thành công không chỉ nhờ kỹ năng diễn xuất, mà nhờ khai thác chính xác điểm mù trong lập trình sinh học của con mồi: lòng tham thức ăn thắng nỗi sợ chết.

Kẻ săn mồi tiết kiệm năng lượng nhất

Nếu các loài săn mồi khác phải đốt năng lượng để đuổi bắt, thì Cichlid chọn cách thông minh hơn là tiết kiệm sức lực. Chiến lược này tối ưu năng lượng đến mức cực đoan. Nó không tốn calo để bơi, nó dụ calo tự bơi đến miệng mình. Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, kẻ chiến thắng không nhất thiết phải bơi nhanh nhất hay mạnh nhất, mà là kẻ biết cách săn mồi tốn ít sức nhất.

Khả năng diễn xuất thượng thừa này không chỉ lừa được cá, mà còn đánh lừa cả con người. Nhiều người chơi cá cảnh đã hoảng hốt khi thấy con cá đắt tiền của mình nằm nghiêng ngả dưới đáy bể vào sáng sớm. Tưởng rằng cá bị sốc nước hay bệnh, họ vội vàng dùng vợt vớt ra. Nhưng ngay khi chạm nước, cái xác chết ấy bỗng vùng dậy quẫy đạp điên cuồng, để lại người chủ ngỡ ngàng. Đó là minh chứng rõ nhất cho bản năng sát thủ của loài cá này, một cỗ máy sinh học hoàn hảo biết tận dụng sự lầm tưởng của đối phương để sinh tồn.