Cá giống Trường phát - TP AQUA GROUP

Chia sẻ nội dung:

Một câu hỏi thú vị mà nhiều người nuôi tôm thường thắc mắc: tôm không có mí mắt để nhắm lại, vậy chúng có thực sự ngủ không?

Việc hiểu đúng về trạng thái nghỉ ngơi đặc biệt của loài giáp xác này không chỉ là một kiến thức khoa học lý thú, mà còn là chìa khóa để tối ưu hóa môi trường nuôi. 

Định nghĩa lại "giấc ngủ" ở tôm

Trước hết, cần khẳng định rằng tôm không "ngủ" theo cách hiểu của con người hay các loài động vật có xương sống khác. Giấc ngủ của động vật bậc cao là một quá trình phức tạp, được điều khiển bởi não bộ và chia thành nhiều giai đoạn, trong đó có giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement). Giai đoạn REM được đặc trưng bởi các chuyển động mắt nhanh, hoạt động não bộ mạnh mẽ và sự thư giãn hoàn toàn của cơ bắp.

Tôm, với cấu trúc hệ thần kinh đơn giản hơn nhiều, không có khả năng đi vào các giai đoạn ngủ phức tạp như vậy. Thay vào đó, chúng đi vào một trạng thái nghỉ ngơi sâu, được các nhà khoa học gọi là trạng thái tiềm sinh hoặc bất động (torpor).

Trong trạng thái này, quá trình trao đổi chất của tôm giảm xuống mức tối thiểu, nhịp tim chậm lại và chúng gần như không di chuyển. Mục đích chính của trạng thái này là để bảo tồn năng lượng, một cơ chế sinh tồn cực kỳ quan trọng giúp chúng tích lũy sức lực cho quá trình tăng trưởng và lột xác.

Hành vi nghỉ ngơi trong thực tế

Tôm là loài có tập tính hoạt động nhiều vào ban ngày và đêm (nocturnal). Điều này có nghĩa là chúng sẽ tích cực nhất vào ban đêm để tìm kiếm thức ăn và sẽ đi vào trạng thái nghỉ ngơi chủ yếu vào ban ngày, khi cường độ ánh sáng cao.

Trong thực tế ao nuôi, người nuôi có thể quan sát thấy vào ban ngày, tôm thường tìm đến những nơi trú ẩn yên tĩnh, ít ánh sáng. Chúng có thể vùi mình dưới lớp bùn mỏng ở đáy ao, ẩn náu trong các ống nhựa hoặc dưới bóng của các vật thể. Dấu hiệu nhận biết rõ nhất là tôm gần như không di chuyển, bộ râu duỗi thẳng và ít phản ứng với các kích thích nhẹ từ môi trường.

Tại sao trạng thái nghỉ ngơi lại sống còn đối với tôm?

Việc nghỉ ngơi đầy đủ đóng một vai trò sống còn đối với sức khỏe và sự tăng trưởng của tôm. Năng lượng mà chúng tiết kiệm được trong trạng thái tiềm sinh sẽ được dồn vào hai quá trình tiêu tốn nhiều năng lượng nhất: tăng trưởng cơ thịt và chuẩn bị cho quá trình lột xác.

Một con tôm liên tục bị quấy rầy, không có môi trường yên tĩnh để nghỉ ngơi sẽ luôn ở trong trạng thái stress. Tình trạng stress kéo dài không chỉ làm tôm chậm lớn, ăn yếu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ lột xác, có thể gây ra hiện tượng lột xác không hoàn toàn hoặc mềm vỏ kéo dài.

Tối ưu hóa môi trường cho tôm nghỉ ngơi

Từ việc hiểu rõ tầm quan trọng của trạng thái nghỉ ngơi, người nuôi có thể đưa ra những điều chỉnh tinh tế nhưng cực kỳ hiệu quả trong quản lý. Việc bố trí các vật liệu trú ẩn đơn giản như ống nhựa PVC, các tấm lưới hoặc các chà khô sẽ tạo ra không gian an toàn cho tôm nghỉ ngơi vào ban ngày.

Cần hạn chế tối đa các hoạt động gây xáo trộn mạnh trong ao vào ban ngày, chẳng hạn như chài tôm kiểm tra, thay nước với dòng chảy lớn hoặc các hoạt động sửa chữa gây tiếng động. Quan trọng hơn cả, việc duy trì một môi trường nước ổn định, sạch sẽ, với nồng độ oxy hòa tan và các chỉ số khác luôn ở mức tối ưu, sẽ giúp tôm không bị stress và có thể nghỉ ngơi một cách trọn vẹn.

Việc tạo ra một môi trường yên tĩnh cho tôm nghỉ ngơi cũng quan trọng không kém việc cung cấp thức ăn đầy đủ. Đây là một yếu tố thường bị bỏ qua nhưng lại có tác động lớn đến hiệu quả cuối cùng của vụ nuôi.