Chia sẻ nội dung:
Hiện tượng tôm đột ngột co giật, thân cong và thớ thịt chuyển sang màu trắng đục không phải là một bệnh đơn lẻ, mà là biểu hiện của hội chứng lâm sàng phức tạp.
Đây là dấu hiệu cảnh báo đàn tôm đang chịu áp lực vượt quá giới hạn chịu đựng. Việc tìm hiểu chuỗi nguyên nhân gây ra tình trạng này, từ sốc môi trường đến mầm bệnh tiềm ẩn, là yếu tố then chốt để phòng ngừa và bảo vệ vụ nuôi.
Cú sốc môi trường: Yếu tố kích hoạt phản ứng cong thân ở tôm
Nguyên nhân trực tiếp dễ nhận thấy gây hiện tượng tôm cong thân cấp tính là những cú sốc đột ngột từ môi trường. Phản ứng co giật, cong mình thường xuất hiện khi tôm bị “giật mình” do thay đổi nhiệt độ, ánh sáng hoặc môi trường nước bất ngờ. Ví dụ, kéo nhá lên quá nhanh vào ngày nắng gắt hay những cơn mưa lớn có thể làm tôm chịu sốc hàng loạt.
Trong các trường hợp này, cong thân là phản ứng sinh lý cấp tính do stress. Một số con có thể tự phục hồi nếu cú sốc không quá nặng. Tuy nhiên, khi xảy ra trên diện rộng, hiện tượng này báo hiệu môi trường ao nuôi thiếu ổn định, đồng thời sức khỏe tổng thể của đàn tôm đang ở trạng thái mong manh.
Thiếu oxy và dinh dưỡng: Nguy cơ stress mãn tính ở tôm
Nếu sốc môi trường là nguyên nhân bộc phát, thì thiếu hụt các yếu tố nền tảng lại bào mòn sức khỏe tôm một cách âm thầm. Tình trạng thiếu oxy hòa tan, đặc biệt vào ban đêm hoặc ngày âm u, buộc tôm phải tiêu tốn nhiều năng lượng cho hô hấp, làm suy giảm sức đề kháng và tăng nhạy cảm với các biến động môi trường.
Sự thiếu hụt khoáng chất thiết yếu như Canxi, Magie, Photpho trong khẩu phần ăn hoặc môi trường nước cũng là nguyên nhân gốc rễ. Khoáng chất giúp điều hòa cơ và hệ thần kinh; khi thiếu, khả năng chống chịu stress của tôm giảm, khiến chúng dễ bị co giật và cong thân ngay cả trước các tác nhân kích thích nhỏ.
Hoại tử cơ ở tôm: Nguy cơ từ bi bào tử trùng và virus
Trong những trường hợp nghiêm trọng, hiện tượng thịt tôm chuyển sang màu trắng đục không còn là phản ứng co cơ tạm thời mà là dấu hiệu hoại tử mô cơ do mầm bệnh gây ra. Hai tác nhân chính là vi bào tử trùng (Microsporidian) và virus gây bệnh hoại tử cơ (IMNV), thường dẫn đến tỷ lệ chết tích lũy rất cao.
Cả hai mầm bệnh này tấn công trực tiếp mô cơ, phá hủy chức năng và làm mô chuyển sang màu trắng đục, bắt đầu từ đuôi rồi lan toàn thân. Không giống cong thân do stress có thể phục hồi, tôm bị hoại tử cơ gần như không cứu chữa được, mất giá trị thương phẩm và trở thành nguồn lây lan bệnh trong ao.
Quản lý tổng thể ao nuôi: Phòng ngừa stress ở tôm là ưu tiên hàng đầu
Hội chứng “cong thân, đục cơ” xuất phát từ nhiều nguyên nhân, do đó không có loại thuốc nào giải quyết triệt để. Chiến lược hiệu quả nhất là quản lý tổng thể, với mục tiêu cốt lõi là phòng ngừa stress. Người nuôi cần duy trì môi trường ao ổn định, hạn chế biến động đột ngột về nhiệt độ và các chỉ số nước khác.
Đảm bảo oxy hòa tan ở mức tối ưu qua hệ thống sục khí đầy đủ và xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, bổ sung khoáng chất định kỳ là bắt buộc. Các thao tác vận hành như kiểm tra nhá cần thực hiện nhẹ nhàng. Bằng cách tạo môi trường sống an toàn và nền tảng sức khỏe vững chắc, người nuôi có thể ngăn chặn chuỗi nguyên nhân gây bệnh, giảm rủi ro và bảo vệ thành quả vụ nuôi.