Chia sẻ nội dung:
Trong nuôi tôm công nghiệp, mỗi khâu kỹ thuật đều góp phần vào thành công hay thất bại của vụ nuôi.
Trong đó, sang tôm từ ao ương sang ao nuôi thương phẩm được xem như giai đoạn bản lề. Đây không chỉ là thao tác di chuyển, mà là một quy trình kỹ thuật then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tốc độ tăng trưởng và hiệu quả kinh tế.
Nếu chuẩn bị chu đáo và thực hiện đúng quy trình, sang tôm sẽ trở thành nền tảng vững chắc cho thành công. Ngược lại, chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến sốc môi trường, hao hụt lớn, thậm chí gây tổn thất toàn bộ vụ mùa.
Đảm bảo sức khỏe tôm trước khi sang
Bước đầu tiên mang tính nền tảng là kiểm tra toàn diện sức khỏe đàn tôm. Tuyệt đối không di chuyển những đàn có dấu hiệu yếu, còi cọc hoặc nhiễm bệnh. Một đàn tôm đạt chuẩn cần đồng đều về màu sắc, kích cỡ, gan tụy rõ màu, mang trong, đường ruột đầy và phân liên tục.
Bên cạnh quan sát thực địa, hành vi của tôm cũng là chỉ báo quan trọng: tôm khỏe mạnh phải bơi lội linh hoạt, phản ứng nhanh, không lờ đờ hay tụ tập bất thường. Song song, cần xét nghiệm để loại trừ các bệnh nguy hiểm như đốm trắng (WSSV), hoại tử gan tụy cấp (EMS/AHPND), IMNV hoặc vi bào tử trùng (EHP). Việc loại bỏ triệt để tôm còi, tôm dị hình sẽ giúp đàn đồng đều hơn và giảm rủi ro lây bệnh.
Chuẩn bị môi trường ao đích
Cùng với việc kiểm tra đàn tôm, công đoạn chuẩn bị ao nuôi mới phải được tiến hành kỹ lưỡng để tạo môi trường ổn định, hạn chế tối đa stress. Ao cần được vệ sinh và xử lý an toàn sinh học: hút bỏ bùn, phơi đáy, bón vôi và loại bỏ mầm bệnh còn sót lại từ vụ trước.
Nguồn nước cấp phải được lọc, diệt khuẩn và gây màu ổn định. Các chỉ tiêu cần đạt: pH 7,5–8,5; độ kiềm 80–150 mg/L CaCO₃; độ mặn phù hợp đối tượng nuôi (5–25‰); oxy hòa tan ≥ 5 mg/L. Màu nước nên là xanh nõn chuối hoặc nâu nhạt, với mật độ tảo vừa phải để hỗ trợ cân bằng hệ sinh thái.
Ngoài ra, hệ thống quạt nước và sục khí phải vận hành ổn định, đáp ứng nhu cầu hô hấp cao trong giai đoạn đầu. Chỉ khi ao đạt chuẩn và hệ vi sinh – tảo cân bằng, việc sang tôm mới đảm bảo an toàn.
Dinh dưỡng sau khi sang tôm: Chiến lược phục hồi và thích nghi
Dinh dưỡng giữ vai trò then chốt trong việc giúp tôm vượt qua stress và duy trì tốc độ tăng trưởng. Người nuôi cần xây dựng kế hoạch cho ăn khoa học, ưu tiên thức ăn chất lượng cao, dễ tiêu hóa và phù hợp giai đoạn sinh trưởng.
Trong 3–5 ngày đầu, nên cho ăn khẩu phần nhỏ, chia nhiều bữa để tránh dư thừa và giảm áp lực môi trường. Song song, có thể bổ sung nguồn thức ăn tự nhiên an toàn từ tảo, biofloc hoặc hệ vi sinh gây màu nước. Quá trình chuyển đổi loại thức ăn cần diễn ra từ từ để tôm kịp thích nghi.
Bổ sung vitamin C, E, khoáng chất, men tiêu hóa và chất tăng miễn dịch (như β-glucan) giúp tôm phục hồi nhanh, tăng sức đề kháng và ổn định đường ruột. Việc quan sát sàng ăn, kiểm tra đường ruột và phản ứng bắt mồi là yếu tố then chốt để kịp thời điều chỉnh.
Thời điểm vàng và kỹ thuật an toàn trong quá trình sang
Thời điểm sang tôm mang tính quyết định. Sáng sớm hoặc chiều mát là thời gian lý tưởng, khi nhiệt độ nước ổn định và ít biến động. Tuyệt đối tránh sang khi trời mưa hoặc khi chênh lệch nhiệt độ giữa ao ương và ao nuôi quá lớn.
Trong quá trình di chuyển, cần thao tác cẩn trọng, sử dụng thùng nhựa có sục khí hoặc túi chứa oxy để hạn chế tổn thương. Trước khi thả, phải thực hiện bước thích nghi dần bằng cách cho nước từ ao nuôi chảy nhỏ giọt vào dụng cụ chứa trong 20–30 phút, giúp tôm làm quen với sự khác biệt về nhiệt độ, pH và độ mặn. Sau khi sang, nên để tôm nghỉ ngơi, chưa cho ăn ngay, đồng thời theo dõi phản ứng bơi lội và màu sắc để đảm bảo đàn ổn định.
Giám sát hậu kỳ: Đảm bảo thành công bền vững
Quá trình sang không kết thúc ở khâu di chuyển mà kéo dài trong giai đoạn hậu kỳ. Trong 3–7 ngày đầu, người nuôi cần theo dõi chặt chẽ sức khỏe, tốc độ tăng trưởng và tình trạng ăn uống. Các chỉ số nước như pH, độ kiềm và oxy hòa tan phải được kiểm tra thường xuyên để có điều chỉnh kịp thời.
Khẩu phần ăn cần được điều chỉnh theo sức ăn thực tế, tăng dần từ mức vừa phải để tránh dư thừa. Việc bổ sung men vi sinh định kỳ sẽ giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và ổn định môi trường ao. Đồng thời, lấy mẫu tôm định kỳ bằng nhá hoặc chài nhẹ là cách hữu hiệu để đánh giá tình trạng sức khỏe.
Chỉ khi đàn tôm ăn uống đều, phát triển ổn định và thích nghi tốt, quá trình sang mới được coi là thành công trọn vẹn.
Sang tôm là bước bản lề quyết định năng suất và hiệu quả vụ nuôi. Một quy trình được thực hiện khoa học, chuẩn mực – từ chẩn bệnh, chuẩn bị ao, dinh dưỡng, kỹ thuật di chuyển cho đến giám sát hậu kỳ – sẽ giúp đàn tôm nhanh chóng thích nghi, phát triển đồng đều và giảm thiểu rủi ro.
Đây chính là nền tảng để người nuôi hướng tới mô hình bền vững, an toàn sinh học và đạt hiệu quả kinh tế lâu dài.