Cá giống Trường phát - TP AQUA GROUP

Chia sẻ nội dung:

Bỏ quên độ kiềm: Sai lầm khiến nhiều vụ nuôi thất bại

Trong nuôi tôm, bà con thường quen với việc đo pH, đo oxy, đo độ mặn. Nhưng lại ít người để ý đến một chỉ số có vai trò không kém phần quan trọng – đó là độ kiềm (alkalinity). Kiềm không phải là một yếu tố “thời vụ” hay “có cũng được”, mà là trụ cột giữ ổn định môi trường nước ao. Một ao nuôi có kiềm dao động thất thường thì dù pH, oxy hay vi sinh có tốt đến đâu, tôm vẫn có nguy cơ bị sốc, bỏ ăn và chậm lớn. Trong bối cảnh giá thành sản xuất ngày càng tăng, việc chăm môi trường ao từ những thứ cơ bản như độ kiềm chính là cách tiết kiệm chi phí lâu dài.

Khái niệm độ kiềm và vai trò trong ao nuôi

Độ kiềm là tổng lượng ion có khả năng trung hòa axit trong nước, chủ yếu là bicarbonate, carbonate và hydroxide. Nói đơn giản, kiềm là “lá chắn” giúp pH ổn định, làm chậm lại quá trình dao động pH giữa sáng và chiều, đặc biệt là trong các ao có nhiều tảo.

Trong môi trường nuôi tôm, nếu độ kiềm thấp dưới 60 mg/L, pH rất dễ tụt sau mưa, gây sốc cho tôm. Nếu kiềm cao trên 180 mg/L, nước ao dễ bị đóng váng, tích tụ vôi đáy, cản trở hấp thu khoáng chất và gây stress sinh học cho tôm. Ở mức lý tưởng khoảng 80 – 150 mg/L CaCO₃, độ kiềm sẽ giúp tôm khỏe, hệ vi sinh ổn định và môi trường ít biến động – là điều kiện cần để tôm phát triển tốt.

Lợi ích khi duy trì độ kiềm ổn định

Duy trì kiềm ổn định không chỉ giúp pH ít dao động mà còn tạo ra nhiều lợi ích thiết thực:

Tôm ăn khỏe, giảm hiện tượng bỏ ăn bất thường

Tăng hiệu quả của men vi sinh và khoáng, nhất là vi sinh xử lý đáy

Tảo phát triển ổn định, tránh nở hoa hoặc tàn rữa đột ngột

Giảm nguy cơ phát sinh khí độc như NH₃, H₂S do hệ vi sinh hoạt động hiệu quả hơn

Giúp môi trường nước luôn trong trạng thái cân bằng, tôm ít bị stress và tăng trưởng nhanh

Lưu ý nhỏ để kiểm soát kiềm tốt hơn

Sau mưa lớn, luôn đo lại kiềm để kịp thời điều chỉnh nếu tụt thấp. Mưa thường mang tính acid nhẹ, làm nước ao “mềm” đi, kéo theo pH và kiềm giảm nhanh.

Nếu đang sử dụng vi sinh, đặc biệt là các chủng Bacillus, Pseudomonas xử lý đáy, cần đảm bảo độ kiềm tối thiểu 80 mg/L để vi sinh phát triển và thực hiện tốt vai trò phân hủy chất thải hữu cơ.

Không nên đo kiềm ngay sau khi vừa tạt vôi hoặc thay nước vì kết quả có thể bị sai lệch. Nên chờ ít nhất 2 - 4 giờ sau xử lý rồi mới tiến hành đo.

Tập thói quen ghi lại kết quả đo kiềm mỗi lần, kèm theo ngày đo, thời tiết và tình trạng ao. Đây là cách giúp bà con phát hiện sớm xu hướng bất thường và xử lý kịp thời.

Giữ vững độ kiềm, giữ chắc vụ nuôi

Độ kiềm là một trong những yếu tố nền tảng quyết định sự ổn định của ao nuôi tôm. Việc đo và điều chỉnh kiềm tuy đơn giản nhưng lại đem lại hiệu quả bền vững, giúp giảm thiểu rủi ro, ổn định năng suất và tiết kiệm chi phí.

Trong một vụ nuôi, bà con có thể gặp nhiều vấn đề không lường trước: mưa trái mùa, tôm bỏ ăn, vi sinh yếu, khí độc tăng… Nhưng nếu ngay từ đầu kiểm soát tốt môi trường ao bằng những việc đơn giản như đo kiềm đúng cách, đúng thời điểm, thì mọi thứ sẽ dễ kiểm soát hơn nhiều.